عملیات شبانه روزی دلالان علیه ارز نیمایی
تاریخ انتشار: ۱۷ آذر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۳۸۷۱۷۱۱
دربازار ارز چه خبر است؟ این روزها مهمترین پرسشی که درباره بازار ارز و تحولات آن مطرح است، این است که علت اختلاف قیمت بالای ارز صرافی با بازار آزاد چیست؟
روزنامه ایران/ همین روز 16 آذرماه، نرخ فروش دلار در صرافی ملی ایران 27 هزار و 823 تومان اعلام شده است، اما وقتی به کانالهای تلگرامی سر میزنی قیمت دلار بالای 31 هزارتومان اعلام شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
درهمین زمینه روز گذشته آیتالله سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور در مراسم روز دانشجو پشت پرده اتفاقات عجیبی را که دربازار آزاد افتاده است، افشا کرد. براساس گفتههای رئیس جمهور«این دفعه در قضیه مذاکرات عدهای شبانه روز در تلاشند، نرخ ارز را بالا ببرند و ثابت کنند (نرخ) دلار به مذاکرات وصل است.» وقتی تکههای پازل نرخ ارز آزاد را کنار هم قرار دهیم، حقیقت ماجرا آشکار میشود.
در شرایطی که دربالاترین میزان، سهم بازار آزاد و دلالی در معاملات ارزی کشور 5 درصد است، چگونه نرخ تعیین شده برای این 5 درصد تا این اندازه بزرگنمایی میشود. این درحالی است که هم اکنون تمام ارز مورد نیاز واردات کشور از سامانه نیما تأمین میشود و هیچ نیازی به ارزی که در دست دلالان میچرخد، نیست. با این حال، برخی کانالها در فضای مجازی با تزریق هیجانات کاذب به جامعه سعی دارند تا از آبی که خود گل آلود کردهاند، ماهی اقتصادی یا سیاسی خود را بگیرند. عدهای اهداف سیاسی دارند تا نشان دهند که بازار ارز بهصورت مستقیم به مذاکرات هستهای گره خورده است و از این طریق به دولت و تیم مذاکرهکننده فشار وارد کنند. برخی نیز تنها بهدنبال کسب بالاترین سود هستند. با انتشار اخبار هیجانی مردم را به فردوسی و سبزه میدان میکشانند و ارز را با قیمتی غیرواقعی به آنها میفروشند و هر روز اینگونه جلوه میدهند که فردا ارز گرانتر میشود و باید در خرید عجله کرد. روشی که سالهاست ازسوی دلالان بزرگ بازار به کار گرفته میشود و متأسفانه همواره قربانیانی هم دارد.
به این اعداد دقت کنید
وقتی اعداد و ارقام رسمی را نگاه میکنید این پرسش بزرگ در ذهن ایجاد میشود که واقعاً علت اختلاف بیش از 7 هزارتومانی نرخ ارز نیمایی وآزاد ارز چیست و چگونه این قیمت تعیین میشود. همانگونه که بارها مسئولان مربوطه اعلام کردهاند، درماههای اخیر درکنار رشد بازگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به کشور، صادرات نفت خام و فرآوردههای نفتی نیز به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. اتفاقی که باعث شده است تا ذخایر ارزی کشور در یکی از مطمئنترین شرایط خود قرار گیرد. برهمین اساس طبق چهارچوبهای قانونی، تمام ارز مورد نیاز واردات از سامانه نیما تأمین میشود و جالب اینکه دربسیاری از روزها، تنها یک سوم از ارز دراین سامانه عرضه میشود.
روز دوشنبه هفته جاری علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی در جمع خبرنگاران تازهترین اعداد و ارقام مربوط به بازار ارز را اعلام کرد که با دقت دراین آمارها مشخص میشود که 95 درصد از بازار ارز بدون هیچ مشکلی درحال مدیریت است و نرخ معاملاتی درآن اختلاف فاحشی با قیمتهای ساخته شده دربازار آزاد دارد. براساس گفتههای وی از ابتدای امسال تاکنون ۳۶ میلیارد دلار ارز درکشور عرضه شده است بدین ترتیب در مدت 9 ماه به اندازه کل سال گذشته عرضه ارز داشتهایم. از نظر ورود ارز به کشور در شرایط بسیار خوبی هستیم و پیشبینی این است که در آینده نزدیک اوضاع روبه بهبود خواهد رفت.
همچنین طبق آماری که رئیس کل بانک مرکزی ارائه داده است، از ابتدای سال تا روز ۱۵ آذرماه برگشت ارز حاصل از صادرات غیرنفتی در سامانه نیما ۲۲.۴ میلیارد دلار و عرضه ارز صادرکنندگان در سامانه نیما ۲۰ میلیارد دلار بوده است. این درحالی است که برای مثال در روز 14 آذرماه، معادل 456 میلیون دلار در سامانه نیما عرضه شده است که از این میزان 237 میلیون دلار با متوسط نرخ 23هزار و 400 تومان معامله شده است.
در بازار متشکل ارزی یا بازار اسکناس ارزی نیز ۱.۳ میلیارد دلار از ابتدای سال معامله انجام شده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته ۳.۷ برابر رشد داشته که این عرضه عمدتاً توسط صادرکنندگان بوده است.در عرضه ارز صادرکنندگان در نیما نیز که ۷۰ درصد رشد داشته روند خوبی داریم و در ماههای آینده وضعیت خوبی را در بازار حواله و اسکناس خواهیم داشت و مشکلی برای تأمین ارز نداریم.
علاوه براین، در کمتر از ۹ ماه گذشته ۱۱ میلیارد دلار ارز برای واردات کالاهای اساسی و دارو تأمین شده و این رقم علاوه بر واردات واکسن کرونا بوده است.
بازاری که خط میدهد
از سالها قبل، دلالان عمده بازار ارز با راهاندازی بازار فردایی سعی کردهاند تا نبض بازار را در دست بگیرند. برهمین اساس زمانی که کار صرافیها و بازار رسمی ارز درعصرگاه به پایان میرسد، کار دلالان آغاز میشود. درکنار قیمتی که برای نرخ ارز روزانه میان دلالان رد و بدل میشود، آنها بهصورت کلامی ارز را برای فردا هم معامله میکنند که نرخ تعیین آن مبنایی برای نرخ ارز در روز بعد میشود. این درحالی است که با وجود سهم اندک بازار آزاد، دلالان با روشهای مختلف توانستهاند نقش پررنگی در بازار بازی کنند.
درهمین راستا عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه مجلس درباره معاملات فردایی در بازار ارز هشدارهای لازم را داده است، گفت: دماسنج ذخایر ارزی کشور، سامانه نیما است اما اکنون سبزهمیدان، چهارراه استانبول و بازار فردایی به معیار تبدیل شده است.
محسن زنگنه در گفتوگو با تسنیم، با بیان اینکه مجلس پیش از این در زمان ریاست «عبدالناصر همتی» به بانک مرکزی تذکر داده بود که یکی از عوامل التهابآفرینی در نرخهای ما بازارهای فردایی است، عنوان کرد: متأسفانه بانک مرکزی از سالهای گذشته به بازارهای فردایی همچون سکه یا دلار هرات و تهران رسماً مشروعیت داده بود.
پبا بیان اینکه بارها تذکر دادهایم باید بساط بازار کاذبی همچون فردایی که فقط به شکل کلامی و کاغذی باعث ایجاد نوسان غیر اقتصادی در قیمت دلار میشود، برچیده شود، گفت: سابقاً به شکل آزمایشی چند روز کانالها و سایتهای مرتبط با این بازار بهطور موقت تعطیل و فیلتر شد و بلافاصله پس از این اتفاق، شاهد کاهش نرخ دلار بودیم.
زنگنه اشاره کرد: دلالان در بازار فردایی بدون آگاهی از میزان ذخایر ارز واقعی در کشور، هر روزه میلیونها دلار را به شکل کاغذی مورد معامله قرار میدهند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به اینکه مجلس شورای اسلامی پیش از این طرحی مبنی بر ساماندهی بازار ارز را ارائه داده است، مطرح کرد: در این طرح بر لزوم جمعآوری بازارهایی که بهشکل قارچگونه رشد پیدا کردهاند، تأکید شده است؛ در هیچ کجای دنیا بازارهای کف خیابانی ارز همچون سبزهمیدان وجود ندارد و اجازه داده نمیشود تا بدون هیچگونه نظارتی در کانالها و صفحات فضای مجازی، انواع و اقسام ارزهای خارجی مورد معامله قرار گیرد.
زنگنه با بیان اینکه همین بازار غیر رسمی با حجم بسیار اندک خود به علت بیضابطه بودن توانسته در کشور التهابآفرینی کند، گفت: متأسفانه این التهابات بعضاً به بازار حواله و سامانه نیما که عمده معاملات ارزی در آن صورت میگیرد نیز تسری پیدا میکند.
برش صالح آبادی: قیمت ارز در کف خیابان ساختگی استرئیس کل بانک مرکزی گفت: واقعیت بازار ارز در بازار متشکل ارزی مشاهده میشود و آنچه از قیمت ارز در کف خیابان وجود دارد ساختگی است.
بهگزارش خبرگزاری تسنیم، علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی با حضور در میدان فردوسی تهران از چند صرافی عضو بازار متشکل ارزی بازدید کرد و در این بازدید روند چگونگی توزیع ارز در بازار متشکل ارزی به متقاضیان و همچنین میزان ارزی را که هر صرافی در این باره توزیع میکند، جویا شد.
وی در حاشیه بازدید در جمع خبرنگاران گفت: درباره میزان عرضه ارز در سامانه نیما و بازار متشکل ارزی محدودیت نداریم و عرضه ارز در سامانه نیما بیشتر از میزان تقاضای آن است.
صالح آبادی افزود: سامانهای را طراحی کردیم که متقاضیان ارز با درج مشخصات و میزان ارز مورد نیاز، برای دریافت ارز نیاز به مراجعه حضوری ندارند و به این ترتیب صفی که این روزها برای دریافت ارز بازار متشکل ارزی تشکیل میشود از بین خواهد رفت.
وی ادامه داد: امیدواریم این سامانه تا دو ماه آینده عملیاتی شود، زیرا بنا داریم دسترسی مردم به بازار متشکل ارزی را تسهیل کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: واقعیت بازار ارز در بازار متشکل ارزی مشاهده میشود و آنچه که از قیمت ارز در کف خیابان وجود دارد ساختگی است.
---
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: بازار متشکل ارزی رئیس کل بانک مرکزی سامانه نیما میلیارد دلار بازار آزاد صالح آبادی بازار ارز عرضه ارز کانال ها نرخ ارز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۸۷۱۷۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رانت ۶۹ میلیارد دلاری برای واردکنندگان
با جهش تازه نرخ ارز در سال ۱۴۰۳ که بسیاری آن را «هیجانی» و ناشی از اتفاقات غیراقتصادی تحلیل میکنند؛ حالا فاصله نرخ بازار آزاد ارز و نرخ نیمایی تقریبا به دو برابر رسیده است.
به گزارش اعتماد، در سال ۱۴۰۱ دولت طی یک برنامه پر سرو صدا و تحت عنوان «جراحی اقتصادی» ارز ترجیحی با نرخ ۴۲۰۰ را حذف کرد و به جای آن نرخ مبادلهای را جایگزین کرد که حدود ۲۸۵۰۰ تومان بود. با این کار، فاصله میان ارز ترجیحی با ارز بازار آزاد کاهش پیدا کرد.
هر چند این اتفاق موجب تورم شدیدی در بخش کالاهای اساسی و دارو شد؛ اما استدلال دولت این بود که شکاف میان ارز ترجیحی با نرخ بازار آزاد از طریق چاپ پول تامین میشود و این کار تورمزا است. استدلالی که در نوع خود درست است. اما حالا دو سال از آن زمان گذشته، تورم نزدیک به ۴۰ درصد (مطابق آمار رسمی) ماندگار شده و از همه بدتر، با جهشهای تازه نرخ دلار این شکاف بار دیگر دو برابر شده است.
به این آمارها نگاه کنید که توسط بانک مرکزی اعلام شده است: در اردیبهشت امسال برای کالاهای اساسی به نرخ ۲۸۵۰۰ تومان یک میلیارد و ۲۷ میلیون دلار، برای نیاز صنعت و تجهیزات تولید به نرخ ۴۱ هزار تومان مبلغ ۲ میلیارد و ۵۴۹ میلیون دلار و برای خدمات ۱۲۱ میلیون و برای واردات در مقابل صادرات به نرخ توافقی ۷۴۷ میلیون دلار تامین ارز صورت گرفت.
برای واردات کالای اساسی کشاورزی شامل گندم، دانههای روغنی و نهادههای دامی نیز ۹۳۰ میلیون دلار، برای دارو، مواد اولیه دارویی و تجهیزات پزشکی ۹۷ میلیون دلار و در مجموع یک میلیارد و ۲۷ میلیون دلار برای کالای اساسی و دارو ارز پرداخت شده است.
در مجموع آنگونه که بانک مرکزی میگوید نزدیک به ۴.۵ میلیارد دلار به نرخ ترجیحی، ارز اختصاص داده شده. در حالی که شکاف میان این نرخ با نرخ بازار آزاد از جایی باید تامین شود که دم دستیترین آن، فشار به منابع پایه پولی است.
عبدالناصر همتی رییس کل اسبق بانک مرکزی نیز چندی پیش خبر داده بود که «مسوولان بانک مرکزی در طول سال ۱۴۰۲، مبلغی به ارزش ۶۹ میلیارد دلار ارز با نرخی بسیار پایینتر از نرخ ارز در بازار، برای واردات تامین کردهاند و در حال حاضر اختلاف نرخ ارز بازار آزاد با نرخ ارز نیمایی به ۲۵ هزار تومان یعنی بیش از ۶۰درصد رسیده است و اختلاف آن با ارز ۲۸۵۰۰ تومانی به ۳۷ هزار تومان رسیده یعنی ۲.۳ برابر شده است.»
این اختلاف قیمت میان دو نرخ ارز، به صورت ریالی از طریق بانک مرکزی جبران میشود و رانت شیرینی است که به واردکنندگان عمدتا بزرگ و وابسته به دولت میرسد. اما نتیجه آن چیزی جز پودر شدن قدرت خرید مردم و افزایش تورم در پایان سال نیست. با نرخ ارز ترجیحی باید چکار کرد و آیا زمان آن رسیده که بانک مرکزی نرخ ارز ترجیحی را بالاتر ببرد؟
رویکرد حاکم بر تیم اقتصادی دولت نیاز به تغییر اساسی داردوحید شقاقی شهری، اقتصاددان و استاد دانشگاه در واکنش به این آمارها، گفت: بانک مرکزی سیاست اشتباهی را در پیش گرفته است و تداوم این رویکرد برای کشور فاجعهآفرین است، ضرورت دارد تا دولت تغییری اساسی در رویکرد حاکم بر تیم اقتصادی و افراد خود داشته باشد.
او ادامه داد: هم اکنون در نظام ارزی کشور یک نظام چند نرخی در حال اجراست که این نظام چند نرخی باعث رانتی بزرگ برای گروهی محدود شده است، زمانی که اختلاف بین نرخ ارز بازار آزاد با مرکز مبادله ارزی حدود ۵۰ درصد است یک عطش سیریناپذیر هم برای واردات شکل میگیرد که در کنار این موضوع با بیش برآوردی در واردات هم روبرو میشویم.
شقاقی شهری تصریح کرد: این اختلاف ۵۰ درصدی رقم کمی هم نیست و همه به دنبال دست یافتن به این رانت ارزی هستند که یکی از علل کسری تجاری غیرنفتی ۱۷ میلیارد دلاری سال گذشته نیز موضوع مربوط به اختلاف ۵۰ درصدی نرخ بازار آزاد با مرکز مبادلات ارزی بود.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: صادرکنندگان هم در این شرایط کم برآوردی میکنند و تمام ذهنیتشان به این سمت میرود که ارز حاصل از صادراتشان را در مرکز مبادلات عرضه نکنند، موضوع دیگر به افزایش خروج سرمایه برمیگردد که صادرکنندگان و سرمایهگذاران و تجار سعی میکنند ارز حاصل از صادرات را به گونهای وارد کشور نکنند.
کلیه کالاها با نرخ ۶۰ هزار تومان به دست مصرف کننده میرسداو خاطرنشان کرد: ضمن آنکه نرخ دلار محاسباتی کلیه کالاهایی که به دست مصرف کننده نهایی میرسد بیش از ۶۰ هزار تومان است از قیمت خودرو گرفته تا گوشت و مرغ و ... لذا در این میان این رانت برای واردکنندگان ایجاد میشود و هیچ عایدی هم ندارد و تنها منجر به حیف و میل منابع ارزی میشود.
این اقتصاددان افزود: اواخر اسفند ماه سال ۱۴۰۲ بانک مرکزی اعلام کرد برای هر نفر ۱۰۰۰ دلار ارز مسافرتی تخصیص پیدا میکند و سیل افرادی که هجوم آوردند تا از این اختلاف بازار آزاد و بازار نیمایی (۴۲ هزار تومانی) بهرهمند شوند کم نبود ضمن آنکه به دلیل اختلافات ارزی بخشی از هزینههای مسافرت این افراد هم رایگان شد.